Κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου και δισκοπάθεια

Ο όρος δισκοπάθεια αναφέρεται στην εκφύλιση του μεσοσπονδύλιου δίσκου της σπονδυλικής στήλης. Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος αποτελείται από τον πηκτοειδή πυρήνα και τον περιβάλλοντα ινώδη δακτύλιο και λειτουργεί σαν ένας δυναμικός αποσβεστήρας κραδασμών της σπονδυλικής στήλης. Οι δομικές αλλοιώσεις ξεκινούν στις αρχές της ενήλικης ζωής με σταδιακή αφυδάτωση, ενδοδισκικές ρήξεις και κατακερματισμό, που εξελίσσεται σε διαταραχή της δομής του δακτυλίου και ρήξη με πιθανή δημιουργία κήλης του πυρήνα, ή του ινώδους δακτυλίου, πέραν των ορίων των παρακείμενων σπονδυλικών σωμάτων (δισκοκήλη).

 
Διαδερμική επέμβαση, δισκοπάθεια                                      Στάδια εκφύλισης, δισκοπάθεια

Η δισκοπάθεια είναι συνήθως το πρώτο σημείο εκφύλισης της σπονδυλικής στήλης και προοδευτικά ακολουθούν τα υπόλοιπα. Ο βαθμός και ο ρυθμός της εκφύλισης δεν είναι ίδιος για όλους τους ανθρώπους, καθώς εξαρτάται από γενετικούς και εξωγενείς παράγοντες. Οι γενετικοί παράγοντες σχετίζονται με τον ίδιο το δίσκο, ή με ατυπίες της σπονδυλικής στήλης, όπως κάποιες παραμορφώσεις. Οι συχνότεροι εξωγενείς παράγοντες που μπορεί να επιδράσουν στην πρόωρη εκφύλιση του μεσοσπονδύλιου δίσκου είναι η συχνή ανύψωση βαρέων αντικειμένων, οι συχνές κινήσεις στροφής και κάμψης, η έκθεση σε κραδασμούς, η καθιστική ζωή, η πολύωρη οδήγηση και το κάπνισμα.

Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι που συνήθως φθείρονται γρηγορότερα και προκαλούν ενοχλήσεις είναι στο κατώτερο σημείο της οσφυϊκής (μέση) (Ο3-Ο4, Ο4-Ο5, Ο5-Ι1) και αυχενικής σπονδυλικής στήλης (Α4-Α5, Α5-Α6, Α6-Α7). Τα τμήματα αυτά είναι τα πιο κινητά και δέχονται τη μεγαλύτερη καταπόνηση και φθορά. Η συμπτωματική δισκοπάθεια των υπόλοιπων τμημάτων της σπονδυλικής στήλης και ιδιαίτερα της θωρακικής περιοχής είναι λιγότερο συχνή.

Το κύριο σύμπτωμα της δισκοπάθειας είναι ο πόνος, συχνότερα στη μέση (οσφυαλγία), ή στον αυχένα (αυχεναλγία), ο οποίος μπορεί να είναι οξύς με αιφνίδια έναρξη και συχνά συνοδεύεται από μυϊκό σπασμό, υποξύς, ή χρόνιος. Στο χρόνιο πόνο συνήθως πάσχουν και τα υπόλοιπα στοιχεία της σπονδυλικής στήλης όπως οι σπονδυλικές αρθρώσεις οι οποίες αναπτύσσουν αρθρίτιδα και μπορούν επίσης να προκαλούν πόνο.

Μία σοβαρή, αλλά συχνή επιπλοκή της δισκοπάθειας, είναι η πίεση της κήλης (δισκοκήλη) που έχει δημιουργηθεί, πάνω σε κάποιο νεύρο της σπονδυλικής στήλης προκαλώντας συμπτώματα ανάλογα με τη λειτουργία του νεύρου. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι πόνος σε κάποιο άκρο, ανάλογα με τη θέση της κήλης του δίσκου, αισθητικές διαταραχές (συνήθως μούδιασμα), ή και κινητικές. Σοβαρότερα νευρολογικά προβλήματα μπορούν να προκαλέσουν οι δισκοκήλες στην αυχενική και τη θωρακική περιοχή της σπονδυλικής στήλης, λόγω της ύπαρξης νωτιαίου μυελού, αλλά αυτό συμβαίνει πιο σπάνια.

Ο όρος «ισχιαλγία», είναι ευρέως γνωστός και χρησιμοποιείτε για να περιγράψει το σύμπτωμα του πόνου στο πόδι που προέρχεται από πίεση νεύρου στην οσφυϊκή περιοχή της σπονδυλικής στήλης, αλλά δεν είναι πάντα ακριβής. Πιο σωστά θα πρέπει να προσδιορίζεται το ακριβές νεύρο (νευρική ρίζα), ή νεύρα που πιέζονται και πάσχουν.

Ο ειδικός ιατρός θα πρέπει με την κλινική και απεικονιστική εξέταση να διαπιστώσει το σημείο της παθολογίας και τα προβλήματα που προκαλεί και να σχεδιάσει την κατάλληλη αγωγή.

Η αγωγή μπορεί να είναι συντηρητική (φάρμακα, επιθέματα, κηδεμόνες, φυσικοθεραπεία, ειδικές ασκήσεις, ενέσεις στη σπονδυλική στήλη) και αποσκοπεί σε πρώτο στάδιο στην αντιμετώπιση του πόνου. Αν η συντηρητική αγωγή αποτύχει, ή αν έχει δημιουργηθεί νευρολογικό πρόβλημα η αντιμετώπιση είναι χειρουργική. Με τα σύγχρονα μέσα και την εξειδίκευση των ιατρών η χειρουργική της σπονδυλικής στήλης (διαδερμικές, ενδοσκοπικές και άλλες μικροεπεμβατικές χειρουργικές μέθοδοι), είναι ασφαλής και αποτελεσματική, αρκεί να ακολουθούνται οι κατάλληλες ενδείξεις για την κάθε περίπτωση. Η συντηρητική, ή η χειρουργική αγωγή ακολουθείτε από ένα στάδιο αποκατάστασης, το οποίο περιλαμβάνει κυρίως εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπευτικής γυμναστικής.

Σημαντικό ρόλο για την αντιμετώπιση της δισκοπάθειας παίζει η πρόληψη η οποία μειώνει την ένταση και την πιθανότητα εμφάνισης των συμπτωμάτων. Η πρόληψη αφορά κυρίως την εξάλειψη των εξωγενών παραγόντων της δισκοπάθειας (έλλειψη άσκησης, παχυσαρκία, εργασία με μεγάλα βάρη και κραδασμούς χωρίς μέτρα προφύλαξης, κάπνισμα, κ.α.).

Τα τελευταία χρόνια γίνονται πολλές έρευνες για την ανεύρεση προληπτικής θεραπείας για την επιβράδυνση της εξέλιξης της δισκοπάθειας και της εκφύλισης της σπονδυλικής στήλης. Κάποιες ενδοδισκικές, μικροεπεμβατικές θεραπείες ήδη εφαρμόζονται από εξειδικευμένους ιατρούς, αλλά βρίσκονται ακόμα στο αρχικό στάδιο.

Κήλη δίσκου, δισκοπάθειαΔισκοκήλη, δισκοπάθεια