Οι πόνοι της σπονδυλικής στήλης, όπως η αυχεναλγία (πόνος στον αυχένα) με, ή χωρίς αυχενογενή πονοκέφαλο και η οσφυαλγία (πόνος στη μέση), θα απασχολήσουν αργά, ή γρήγορα, τους περισσότερους ανθρώπους. Αρκετά συχνές είναι επίσης οι περιπτώσεις ασθενών με χρόνιους πόνους στην πλάτη (ραχιαλγία) και στην περιοχή των ιερολαγόνιων αρθρώσεων.

Στις περισσότερες περιπτώσεις οι πόνοι αυτοί αντιμετωπίζονται συντηρητικά με φαρμακευτική αγωγή και φυσικοθεραπεία, ύστερα από τη διάγνωση της αιτίας του πόνου και αποκλεισμό σοβαρότερων παθήσεων όπως λοιμώξεις, κατάγματα και όγκοι.

Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που οι πόνοι είναι χρόνιοι και δεν ανταποκρίνονται ικανοποιητικά στη συντηρητική αγωγή. Ως χρόνιος πόνος (χρόνιο άλγος) ορίζεται κάθε πόνος ο οποίος διαρκεί περισσότερο από έξι (6) μήνες. Ο χρόνιος πόνος μπορεί να διαχωρισθεί, ανάλογα με την αιτιολογία και τον μηχανισμό του, είτε σε νευροερεθιστικό πόνο, είτε σε νευροπαθητικό πόνο.

Ο νευροερεθιστικός πόνος εκδηλώνεται σε άτομα που έχουν ένα φυσιολογικό αισθητικό νευρικό δίκτυο, όταν ένα δυνητικά επιβλαβές ερέθισμα (όπως φλεγμονή, μηχανική πίεση, υπερβολική θερμότητα, ή υπερβολικό ψύχος, κ.α.) ασκηθεί σε κάποιο σημείο του σώματος, ερεθίσει τις φυσιολογικές  αισθητικές νευρικές απολήξεις και ενεργοποιήσει τη μετάδοση ενός ηλεκτροφυσιολογικού «σήματος κινδύνου» προς τον εγκέφαλο.

Ο νευροπαθητικός πόνος συμβαίνει όταν ένα τμήμα της αισθητικής νευρικής κεντρομόλου οδού, που κανονικά μεταφέρει μηνύματα προς τον εγκέφαλο, έχει υποστεί τραυματισμό ή βλάβη, δυσλειτουργεί και είναι ευερέθιστο, με αποτέλεσμα ο πόνος να γεννάται από αυτήν τη βλάβη, προκαλώντας δυσλειτουργία και ευερεθιστότητα.

Στις περιπτώσεις του χρόνιου πόνου της σπονδυλικής στήλης που δεν βελτιώνονται με τη συντηρητική αγωγή, επικουρικά μπορούν να εφαρμοστούν μικροεπεμβατικές μέθοδοι οι συχνότερες των οποίων είναι:

Κατευθυνόμενη έγχυση φαρμάκου στη σπονδυλική στήλη: εστιασμένη χορήγηση μικρής ποσότητας φαρμακευτικής ουσίας μακράς διάρκειας στους νευρικούς κλάδους που ευθύνονται για τη μεταφορά του πόνου.

Αποκλεισμός περιφερικών νεύρων: στον περιφερικό νευρικό αποκλεισμό γίνεται μέσω βελόνης, έγχυση φαρμακευτικών ουσιών πλησίον του στελεχιαίου νεύρου, ή νευρικού πλέγματος το οποίο σχετίζεται με την αισθητικότητα μίας συγκεκριμένης περιοχής, προκαλώντας αναλγησία.

Νευρόλυση με ραδιοσυχνότητες (RF): μέσω ακτινοσκοπικής πλοήγησης  μία διαδερμική βελόνη, η οποία εσωκλείει ένα ηλεκτρόδιο, οδηγείται στον παθολογικό στόχο, προκαλώντας τοπική αύξηση της θερμοκρασίας και συνεπώς “αδρανοποίηση” του νεύρου. Αν η αιτία του πόνου σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η εκφύλιση των σπονδυλικών αρθρώσεων (facet joints), η διαδερμική νευρόλυση με ραδιοσυχνότητα είναι μία αποτελεσματική μέθοδος. Η νευρόλυση μπορεί επίσης να επιτευχθεί με ψυχρότητα και στην περίπτωση αυτή ονομάζεται κρυονευρόλυση.

Διαδερμική, ή ενδοσκοπική αποσυμπίεση νεύρων, όπου γίνεται η μικροεπεμβατική χειρουργική απελευθέρωση των νεύρων της σπονδυλικής στήλης από το αίτιο της πίεσης που δέχονται.

Εμφύτευση αντλίας πόνου: εμφύτευση συσκευής μέσω της οποίας χορηγείται αυτόματα η επιλεγείσα φαρμακευτική ουσία, χωρίς τις παρενέργειες της μακροχρόνιας δια στόματος λήψης φαρμακευτικής αγωγής.

Εμφύτευση νευροδιεγέρτη νωτιαίου μυελού: εμφύτευση συσκευής, η οποία μέσω ηλεκτροδίων μεταδίδει ηλεκτρικούς παλμούς σε επιλεγμένα σημεία μετάδοσης του ερεθίσματος του πόνου.

Τα πλεονεκτήματα των μικροεπεμβατικών αυτών μεθόδων είναι ότι:

• Γίνονται με τοπική αναισθησία
• Είναι αναίμακτες
• Δεν χρειάζεται παραμονή στο νοσοκομείο, πλέον των 1-2 ωρών.
• Ο ασθενής στις περισσότερες περιπτώσεις μπορεί να επιστρέψει σε ήπιες δραστηριότητες  από την επόμενη ημέρα.
• Μπορεί να εφαρμοστεί με ασφάλεια και με καλό αποτέλεσμα σε όλες τις περιοχές της σπονδυλικής στήλης (μέση, ράχη, αυχένας) αρκεί να γίνει από σωστά εκπαιδευμένο και εξειδικευμένο ιατρό.

Τα μειονεκτήματα είναι ότι:

• Δεν είναι κατάλληλες μέθοδοι για όλους τους ασθενείς με χρόνιους πόνους στη σπονδυλική στήλη
• Τα ενοχλήματα μπορεί να ξαναεμφανιστούν με την ίδια, ή μικρότερη ένταση, αν δεν ακολουθηθεί πρόγραμμα αποκατάστασης.

Οι σύγχρονες μικροεπεμβατικές μέθοδοι για την αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου της σπονδυλικής στήλης είναι μία μοντέρνα και αποτελεσματική θεραπεία που μπορεί να εφαρμοστεί σε οποιαδήποτε περιοχή της σπονδυλικής στήλης που πάσχει, αρκεί να γίνει σωστή επιλογή των ασθενών από τον εξειδικευμένο στις παθήσεις της σπονδυλικής στήλης ιατρό.