Το άγχος μετά τις διακοπές φαίνεται ότι πλήττει πολλούς ανθρώπους και όταν συνυπάρχει μάλιστα με άλλες ψυχολογικές διαταραχές χρήζει ιδιαίτερης προσοχής. Αρκετοί άνθρωποι προς το τέλος του καλοκαιριού, ακόμα και αν δεν έχουν πάει διακοπές, αισθάνονται αγχωμένοι και γίνονται μελαγχολικοί. Αυτό συχνά συμβαίνει γιατί μετά από τη «χαλαρή» καλοκαιρινή περίοδο, ακολουθεί το άγχος της επιστροφής στη δύσκολη συχνά καθημερινότητα.
Το άγχος μετά τις διακοπές στη βιβλιογραφία συχνά αναφέρεται ως σύνδρομο (Post Vacation Stress Syndrome), αν και τον όρο αυτό δεν τον αποδέχονται επισήμως οι επιστήμονες της ψυχικής υγείας στις διεθνείς ταξινομήσεις.
Η συμπτωματολογία για το άγχος μετά τις διακοπές μοιάζει πολύ με αυτήν της κατάθλιψης και μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους, συνήθως τις πρώτες μέρες της επιστροφής στη δουλειά. Αφορά όμως και ανθρώπους που θα αναζητήσουν εργασία, καθώς και αυτούς που θα πρέπει μετά το καλοκαίρι να αντιμετωπίσουν δύσκολα προβλήματα και υποχρεώσεις.
Το άτομο αισθάνεται μία γενικευμένη αδυναμία και αδιαθεσία που συνοδεύεται από ένα αίσθημα κενού. Επίσης μπορεί να υποφέρει από αϋπνία, καθώς και υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας. Παρατηρείται ακόμη αδυναμία συγκέντρωσης, απάθεια ως προς την εργασία, αδυναμία λήψης αποφάσεων, καθώς και επιθετικότητα, συμπτωματολογία δηλαδή που σύμφωνα με τους ειδικούς βρίσκουμε στις συναισθηματικές διαταραχές.
Εκτός από την ιδιοσυγκρασία του κάθε ατόμου, υπάρχουν και κάποιες καταστάσεις που προδιαθέτουν την εμφάνιση για το άγχος μετά τις διακοπές:
- Οι διακοπές μεγάλης διάρκειας, ή οι διακοπές στη διάρκεια των οποίων το άτομο δεν ξεκουράζεται επαρκώς.
- Ανεπαρκής προσαρμογή στο εργασιακό περιβάλλον και πριν τις διακοπές.
- Ανεπαρκή κίνητρα για εργασία (το άτομο δεν είναι ευχαριστημένο από τη δουλειά του, ή δυσκολεύεται να προσαρμοστεί).
- Επιστροφή στην καθημερινότητα, η οποία μπορεί να έχει δυσκολίες, όπως οικονομικές, προσπάθεια ανεύρεσης εργασίας, προσωπικές.
Τι προτείνουν οι ψυχολόγοι
- Καλό θα ήταν οι διακοπές του καλοκαιριού να χωρίζονται σε δύο μέρη καθώς οι μεγάλης διάρκειας διακοπές δυσχεραίνουν την επάνοδο στην καθημερινότητα.
- Πριν φύγει κανείς για διακοπές, καλό είναι να οργανώσει τις εκκρεμότητες του και να τις καταγράψει, καθώς και να καθορίσει τις προτεραιότητές του στην επιστροφή.
- Μία οργανωμένη ατζέντα με τα πρώτα σχέδια και κινήσεις μετά τις διακοπές θα διευκολύνουν πολύ την προσαρμογή του ατόμου και την ομαλή επιστροφή στη φθινοπωρινή καθημερινότητα.
- Προς το τέλος των διακοπών καλό είναι να εφαρμόζονται σταδιακά οι καθημερινές συνήθειες (ωράριο ύπνου, διατροφή κτλ) για να μπορέσει ο οργανισμός να προσαρμοστεί εκ νέου.
- Η έγκαιρη επιστροφή στο σπίτι, δηλαδή μία με δύο μέρες πριν την έναρξη των υποχρεώσεων, δίνει την ευκαιρία στο άτομο να επανέλθει στις παλιές του συνήθειες με πιο ομαλό τρόπο.
- Οι εξορμήσεις του Σαββατοκύριακου βγάζουν το άτομο από την καθημερινότητά του με τρόπο σύντομο και αποτελεσματικό σαν τονωτική ένεση.
- Η συνεύρεση με φίλους και ο σχεδιασμός δραστηριοτήτων για το επόμενο διάστημα μπορεί να μειώσει αρκετά το άγχος μετά τις διακοπές.
Αν τα συμπτώματα για το άγχος μετά τις διακοπές συνοδεύονται από άλλη διαταραχή (κατάθλιψη, γενικευμένη αγχώδη διαταραχή κτλ), ή αν τα συμπτώματα εμμένουν, η βοήθεια ενός επαγγελματία ψυχικής υγείας είναι απαραίτητη.