Η σπονδυλική στένωση, ιδίως στην περιοχή της οσφυϊκής σπονδυλικής στήλης (στη μέση), είναι μία συχνή πάθηση που συναντάται κυρίως σε μεγαλύτερες ηλικίες. 8% – 11% του πληθυσμού στην Ευρώπη άνω των 65 ετών πάσχουν από κλινικά έκδηλη σπονδυλική στένωση. Σύμφωνα με μελέτη που έγινε στον Ελληνικό πληθυσμό, ο οποίος ηλικιακά γερνάει, μέχρι το 2020 περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι θα πάσχουν από συμπτωματική σπονδυλική στένωση.
Το κύριο και χαρακτηριστικότερο σύμπτωμα της σπονδυλικής στένωσης είναι η νευρογενής διαλείπουσα χωλότητα, δηλαδή η σταδιακή απώλεια της ικανότητας της συνεχόμενης βάδισης λόγω της πίεσης των νεύρων στον σπονδυλικό σωλήνα. Ασθενείς με βαρεία σπονδυλική στένωση περπατούν μόνο λίγα μέτρα και πρέπει να σταματήσουν καθώς όπως περιγράφουν: «τα πόδια τους είναι βαριά, μουδιάζουν και είναι κουρασμένα». Στους ίδιους ασθενείς μπορεί να συνυπάρχει ριζίτιδα, δηλαδή πόνος στο πόδι, ή οσφυαλγία, δηλαδή πόνος στη μέση συχνά λόγω της αρθρίτιδας των σπονδυλικών αρθρώσεων (facets). Οι ασθενείς με σπονδυλική στένωση στη μέση περπατούν σκυφτοί, καθώς σε αυτή τη στάση ο σπονδυλικός σωλήνας «ανοίγει» και τα νεύρα πιέζονται λιγότερο.
Σε όλες τις περιπτώσεις οι ασθενείς αυτοί θα πρέπει να εξεταστούν από ειδικό στις παθήσεις της σπονδυλικής στήλης ιατρό για να προσδιοριστεί το επίπεδο και η βαρύτητα της σπονδυλικής στένωσης. Συχνά χρειάζεται συνεργασία με ιατρούς άλλων ειδικοτήτων όπως νευρολόγο και αγγειοχειρουργό.
Η συντηρητική αγωγή είναι κυρίως συμπτωματική, με φάρμακα, τοπικές ενέσεις, φυσικοθεραπεία, καθώς και με θεραπευτική γυμναστική για ενδυνάμωση του κορμού και των άκρων. Η συντηρητική αγωγή δε μπορεί να προσφέρει ριζική λύση, καθώς ο σπονδυλικός σωλήνας δε μπορεί να διευρυνθεί μη επεμβατικά.
Πολλοί από τους ασθενείς με σπονδυλική στένωση είναι μεγάλης ηλικίας και συχνά έχουν και άλλες σοβαρές συνοδές παθήσεις. Η σύγχρονη μικροεπεμβατική χειρουργική της σπονδυλικής στήλης μπορεί να προσφέρει λύσεις, εκμηδενίζοντας τις πιθανές επιπλοκές που συνόδευαν μεγάλα και πολύωρα χειρουργεία στο παρελθόν.
Σε αυτό έχουν συμβάλλει τα σύγχρονα μικροεπεμβατικά εργαλεία, η διεγχειρητική νευροφυσιολογική παρακολούθηση, δηλαδή η συνεχής καταγραφή και παρακολούθηση της νευρικής λειτουργίας κατά τη διάρκεια του χειρουργείου από ειδικό ιατρό και η εξειδίκευση των χειρουργών της σπονδυλικής στήλης.
Έτσι με τις νέες μικροεπεμβατικές μεθόδους, μπορεί σε επιλεγμένους ασθενείς να γίνει αποσυμπίεση του σπονδυλικού σωλήνα με διατήρηση των οπίσθιων στοιχείων, χωρίς τη δημιουργία μετεγχειρητικής αστάθειας και την ανάγκη σπονδυλοδεσίας. Τα χειρουργεία αυτά είναι μικρής διάρκειας, χωρίς απώλεια αίματος, γίνονται μέσω μικρής τομής και στις περισσότερες περιπτώσεις απαιτούν νοσηλεία μόνο μίας ημέρας.
Με τις μεθόδους αυτές συχνά χειρουργούνται ασθενείς ακόμα και άνω των 80 ετών, καθώς οι απαιτήσεις της καλής ποιότητας ζωής, που περιορίζονται σημαντικά με τη μείωση της ικανότητας βάδισης, είναι σήμερα αυξημένες ακόμα και σε μεγάλες ηλικίες.
Πολύ σημαντικό είναι ο χειρουργός της σπονδυλικής στήλης να επιλέξει την κατάλληλη σύγχρονη μέθοδο για τον κάθε ασθενή και να ακολουθηθεί ειδικό πρόγραμμα μετεγχειρητικής αποκατάστασης.
