Οστεοπόρωση. Οστεοπορωτικά σπονδυλικά κατάγματα

Ο ορθοπαιδικός, χειρουργός σπονδυλικής στήλης και Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών με αντικείμενο την οστεοπόρωση, κ.Ανδρέας Μοράκης μιλάει σχετικά με τη διάγνωση, τη θεραπεία και την πρόληψη της οστεοπόρωσης. Αναφέρεται ιδιαίτερα στη σημασία της οστεοπόρωσης για τη σπονδυλική στήλη και  για τα οστεοπορωτικά σπονδυλικά κατάγματα και την αντιμετώπισή τους (κηδεμόνας σπονδυλικής στήλης, σπονδυλοπλαστική, κυφοπλαστική, σπονδυλοδεσία).

Η οστεοπόρωση, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως «σιωπηλή νόσος», απασχολεί τις περισσότερες γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι τα λεγόμενα οστεοπορωτικά κατάγματα σπονδυλικής στήλης, τα οποία συνήθως συμβαίνουν σε μεγαλύτερες ηλικίες, εκτός και αν υπάρχει κάποιο άλλο πρωτοπαθές παθολογικό αίτιο, ή λήψη κορτικοστεροειδών για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Τα οστεοπορωτικά κατάγματα, στην περιοχή του ισχίου και του οστού της κερκίδας στο χέρι, έχουν θορυβώδη κλινική εικόνα καθώς συνοδεύονται από πόνο, ακινητοποίηση με γύψο (στο χέρι), αλλά και από χειρουργικές επεμβάσεις (κυρίως στην περιοχή του ισχίου). Σε όλες τις περιπτώσεις συνοδεύουν κάποιο τραυματισμό (κυρίως πτώσεις).

Τα οστεοπορωτικά σπονδυλικά κατάγματα συχνά δεν έχουν θορυβώδη αρχικά συμπτώματα και μπορεί να εκδηλωθούν με μία ήπια ραχιαλγία, ή οσφυαλγία η οποία όμως θα διαρκέσει από μερικές ημέρες έως μερικές εβδομάδες και θα χειροτερεύει με την ορθοστασία και το περπάτημα. Χαρακτηριστικό των σπονδυλικών οστεοπορωτικών καταγμάτων είναι το ότι μπορεί να προκληθούν και χωρίς κάποιο τραυματισμό και για αυτό συχνά τα ονομάζουμε «αυτόματα».

Τα σπονδυλικά κατάγματα διαφέρουν από τα κατάγματα των άκρων λόγω της διαφορετικής τους οστικής μορφής. Οι σπόνδυλοι έχουν μία περίπου κυβοειδή μορφή που όταν «σπάει», χάνει ύψος. Η απώλεια του σπονδυλικού ύψους, λόγω οστεοπόρωσης, γίνεται συχνά σταδιακά με τελικό στάδιο την πλήρη καθίζηση του σπονδύλου. Αυτό έχει ως συνέπεια την απώλεια του σωματικού ύψους, η οποία γίνεται βαθμιαία, όταν η οστεοπόρωση δεν αντιμετωπίζεται και προσθέτονται συνεχώς καινούρια σπονδυλικά κατάγματα. Απώλεια ύψους δύο εκατοστών σε μία γυναίκα αποτελεί, σύμφωνα με μελέτες, σαφή ένδειξη οστεοπόρωσης. Αν η οστεοπόρωση παραμείνει χωρίς αγωγή η απώλεια ύψους μπορεί σε πολλές περιπτώσεις να ξεπεράσει τα εφτά εκατοστά σε προχωρημένη ηλικία.

Εκτός της πραγματικής απώλειας ύψους, που οφείλεται στην καθίζηση των σπονδύλων και μπορεί να μετρηθεί, υπάρχει και η απώλεια ύψους που προσθέτεται λόγω της κύφωσης. Η κύφωση οφείλεται στη διαταραχή της ισορροπίας της σπονδυλικής στήλης και έχει ως συνέπεια την κλίση του σώματος προς τα εμπρός. Αυτό έχει ως συνέπεια να μεγαλώνει οπτικά η απώλεια ύψους στις γυναίκες με οστεοπορωτικά σπονδυλικά κατάγματα.

Η καλύτερη θεραπεία για την οστεοπόρωση είναι η πρόληψη. Σε πρόσφατα σπονδυλικά κατάγματα, με έντονο πόνο και για να προληφθεί μεγαλύτερη καθίζηση του σπονδύλου μπορεί να γίνει ενίσχυση του σπονδυλικού σώματος με ένεση ειδικού οστικού τσιμέντου (σπονδυλοπλαστική, κυφοπλαστική) με τοπική, ή γενική νάρκωση.

Κυφοπλαστική για σπονδυλικά κατάγματα

Ήπια κύφωση μπορεί να περιοριστεί με κατάλληλες ασκήσεις. Οι κηδεμόνες δε διορθώνουν μόνιμα την κύφωση και αποτελούν μία βραχυπρόθεσμη λύση επειδή σε μεγάλες ηλικίες δε γίνονται ανεκτοί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Σε σοβαρές περιπτώσεις με μεγάλη κύφωση, ή νευρολογικά συμπτώματα από τα κάτω άκρα, μπορεί να γίνει οπίσθια σπονδυλοδεσία, με αποκατάσταση της ισορροπίας του σώματος, αν το επιτρέπει η γενικότερη κατάσταση της υγείας.